Zalecenia pozabiegowe
Leczenie ortodontyczne jest procesem, który wymaga współpracy zarówno ze strony lekarza ortodonty, jak i pacjenta. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty w najkrótszym możliwym czasie, niezbędne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny jamy ustnej, uczestnictwa w wizytach kontrolnych, aktywnego zaangażowania pacjenta w leczenie, a także dbania o odpowiednią dietę. Poniżej przedstawiamy szczegółowe zalecenia pozabiegowe, które pomogą Ci w pełni wykorzystać potencjał aparatu ortodontycznego i uniknąć problemów związanych z leczeniem.
1. Higiena jamy ustnej
Utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej jest kluczowe w trakcie leczenia aparatem stałym. Należy pamiętać, że zęby powinny być dokładnie czyszczone po każdym posiłku, najlepiej przy użyciu odpowiedniej szczoteczki ortodontycznej, którą warto mieć zawsze przy sobie. Ważne jest, aby dokładnie sprawdzić, czy wszystkie powierzchnie zębów zostały oczyszczone, zwłaszcza okolice przydziąsłowe. Niewłaściwe czyszczenie aparatu może prowadzić do gromadzenia się osadów, co może skutkować uszkodzeniem elementów aparatu lub infekcją, które wpłyną na jego prawidłowe działanie. Brak poprawnej higieny jamy ustnej może prowadzić do powstania nieodwracalnych odwapnień wokół zamków w aparacie stałym oraz przerostów dziąseł, które utrudniają leczenie ortodontyczne.
Do utrzymania odpowiedniej higieny jamy ustnej zaleca się używanie szczoteczek jednopęczkowych, międzyzębowych oraz specjalnych nici dentystycznych, które umożliwiają dokładne oczyszczenie zębów wokół zamków i pod drutem. Jeśli pacjent nie stosuje się do tych zaleceń, lekarz może zadecydować o konieczności zdjęcia aparatu w celu zachowania zdrowych zębów.
2. Przestrzeganie harmonogramu wizyt
Regularne wizyty kontrolne u ortodonty są niezbędne, aby leczenie przebiegało zgodnie z planem. Wizyty kontrolne odbywają się w zależności od rodzaju aparatu, zwykle co 4-8 tygodni. Na każdą wizytę ortodontyczną należy przychodzić w wyznaczonym terminie, ponieważ aparat ortodontyczny samoczynnie nie dostosowuje się do zębów. Podczas wizyty lekarz przeprowadza odpowiednie czynności, takie jak wymiana łuków ortodontycznych czy dobór odpowiednich „gumek”, które mają na celu poprawę działania aparatu.
Pominięcie wizyt ortodontycznych może prowadzić do problemów z aparatem, które zostaną zauważone z opóźnieniem, np. obluzowanie elementów aparatu. Wydłuża to czas leczenia, a brak kontroli nad aparatem ortodontycznym może prowadzić do niepożądanych efektów.
W przypadku pojawienia sie, czy zauważenia nieprawidłowości, np: obluzowania się pierścienia lub oderwania zamka, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem ortodontą i umówić się na dodatkową wizytę, aby zapobiec dalszym problemom.
3. Czynne uczestniczenie w procesie leczenia
Leczenie aparatem stałym to proces, który wymaga aktywnego uczestnistwa pacjenta. Dotyczy to konieczności codziennego noszenia wyciągów międzyszczękowych, wyciągów zewnątrzustnych i aparatów retencyjnych itd. Brak zaangażowania i systematyczności ze strony pacjenta może opóźnić postępy leczenia lub wręcz spowodować zahamowanie procesu prostowania zębów.
Leczenie ortodontyczne to aktywny proces, który wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń lekarza i korzystania z aparatu zgodnie z instrukcjami. Konieczne jest zgłaszanie na bieżąco swoich spostrzeżeń, dyskomfortu i niepokoju dotyczącego leczenia. Ważna jest też ostrożność i dbałość ze strony pacjenta, aby aparat nie uległ uszkodzeniu i funkcjonował prawidłowo przez cały okres leczenia. Brak ostrożności – np. przez nieodpowiednie manipulowanie aparatem, żucie twardych pokarmów, czy używanie go do innych celów niż te przewidziane przez ortodontę (np. gryzienie długopisów, ołówków) – może spowodować uszkodzenie aparatu, co wpłynie na wydłużenie procesu leczenia i jego efektywność.
4. Spożywanie pokarmów
Spożywanie niewłaściwych pokarmów – twarde, lepkie lub trudne do pogryzienia jedzenie, takie jak orzechy, twarde cukierki czy surowe warzywa, może uszkodzić zamki, pierścienie ortodontyczne lub drut.
Odpowiednia dieta jest istotnym elementem leczenia ortodontycznego. Podczas noszenia aparatu stałego, szczególną uwagę należy zwrócić na unikanie spożywania twardych, lepkich lub trudnych do pogryzienia pokarmów. W czasie leczenia należy ograniczać jedzenie słodyczy, w tym: lepkich cukierków czekoladowych, karmelków, miodu oraz twardych pokamów takich jak: grzanki, twarde surowe warzywa, np: surowa marchew, twarde jabłka, orzechy. Tego typu produkty mogą uszkodzić drut, oderwać zamki lub ściągnąć pierścienie ortodontyczne. Twarde pokarmy należy kroić na małe kawałki, tak aby unikać odgryzania ich przednimi zębami. Nie należy również żuć gumy do żucia oraz manipulować przy aparacie za pomocą długopisu, ołówka czy palców, ponieważ może to prowadzić do jego uszkodzenia.
Podsumowanie
Leczenie ortodontyczne to proces wymagający od pacjenta dużej cierpliwości, wytrwałości i dyscypliny. Rodzice młodszych pacjentów, zwłaszcza dzieci, potrzebują szczególnie kontrolować, czy wszystkie zalecenia są dokładnie wypełniane przez dzieci. Tylko wtedy, kiedy spełnione zostaną te wszystkie warunki, leczenie ortodontyczne będzie przebiegać pomyślnie, a efekt końcowy będzie zadowalający.